"Chcę tak żyć, by zdrowym być"
PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA
„Chcę tak żyć, by zdrowym być”Autorzy:
Barbara Redo- Górczyńska
Agnieszka KendziaBożena Ochman
WSTĘP
Wychowanie przedszkolne jako główny cel stawia sobie wszechstronny rozwój osobowości dziecka, przejawiającej się w sferze intelektualnej, wolicjonalnej, emocjonalnej, w aktywności ruchowej, społecznej
i poznawczej. Podstawowymi założeniami edukacji przedszkolnej jest dostrzeganie rozwojowych
i indywidualnych potrzeb dziecka oraz znajdowanie odpowiednich sposobów na ich zaspokajanie w specyficznych warunkach placówki przedszkola. Do najistotniejszych założeń należy również uwzględnienie w procesie wychowania współzależności potrzeb biologicznych i psychicznych dziecka. Edukacja zdrowotna zajmuje więc ważne miejsce w systemie wychowania przedszkolnego. Budowanie „świadomości prozdrowotnej” poprzez edukację oznacza nie tylko wzbogacenie wiedzy o zdrowiu, ale i „odpowiedzialność” za własne zdrowie. Stan zdrowia jako wypadkowa wielu czynników (biologicznych, fizykochemicznych, społecznych) pozwala na prawidłowe reagowanie i przystosowanie się do środowiska społecznego. Proponowany przez nas program szeroko rozumianej promocji zdrowia realizowany będzie w Przedszkolu nr 26w Chorzowie. Placówka posiada 7 oddziałów. Liczebność grup wynosi 25 osób. Staraniem dyrekcji oraz nauczycieli jest dbanie o stałe
i systematyczne wzbogacanie bazy Przedszkola nr 26, przez co stanowi ono dobrze wyposażoną zarówno
w pomoce naukowe, jak i zabawki placówkę oświatowo- wychowawczą. Dysponuje dużą, profesjonalnie wyposażoną salą gimnastyczną. Przedszkole prowadzi szeroką współpracę ze środowiskiem lokalnym oraz władzami samorządowymi władzami samorządowymi i oświatowymi tworząc płaszczyznę porozumienia
i współdziałania, czego efektem jest postrzeganie Przedszkola nr 26 jako placówki godnej zaufania i odnoszącej sukcesy. Biorąc pod uwagę rozpiętość wiekową odbiorców programu (dzieci w wieku od 3 do 6 lat) oraz zróżnicowane oczekiwania rodziców co do zadań i efektów oddziaływań wychowawczych przedszkola treści programu zawierają nie tylko przekazywanie podstawowych wiadomości i umiejętności, ale szereg dodatkowych czynności wpływających na kształtowania postaw prozdrowotnych. Uwzględniono przy tym szeroki wachlarz metod pozwalających osiągnąć przewidziane efekty. Treści ujęte w programie promocji zdrowia zgodne są Podstawą programową wychowania przedszkolnego, z Koncepcją pracy Przedszkola nr 26, jego wizją i misją oraz postanowieniami zawartymi w Statucie Przedszkola nr 26 w Chorzowie.CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Program „Chcę tak żyć, by zdrowym być” obejmuje szeroko ujęte treści wychowania zdrowotnego wraz
z kształtowaniem sprawności fizycznej dzieci. Przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Przedstawione treści powinny być realizowane przez cały rok szkolny. Działania wynikające z realizacji programu ukierunkowane zostały zarówno na dzieci, jak i rodziców. Treści programu podzielone są na cztery moduły:- Zdrowe odżywianie
- Aktywność fizyczna
- Emocje, zachowania, relacje społeczne
- Profilaktyka zdrowotna
CEL GŁÓWNY:
- Celem głównym programu jest promowanie wiedzy, prawidłowych umiejętności
oraz nawyków prozdrowotnych wśród dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodziców oraz opiekunów.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
- Podniesienie poziomu wiedzy dzieci i rodziców na temat prawidłowego żywienia
- Stworzenie dzieciom warunków do samodzielnego nabywania umiejętności
i nawyków zdrowego odżywiania się - Poszerzanie wiedzy dzieci na temat znaczenia aktywności fizycznej dla ich zdrowia
- Stworzenie sytuacji sprzyjających rozwijaniu szeroko rozumianej aktywności fizycznej dzieci
- Nauka rozpoznawania i radzenia sobie w sytuacjach niebezpiecznych dla zdrowia
i bezpieczeństwa - Organizowanie dzieciom przestrzeni do nauki higienicznego i zdrowego trybu życia
- Podniesienie jakości zdrowia emocjonalno-społecznego dzieci
TREŚCI
I MODUŁ – ZDROWE ODŻYWIANIE
ZADANIA, TREŚCI
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW, METODY
PRZEWIDYWANE EFEKTY
1. Zapoznanie dzieci
z zasadami zdrowego żywienia2. Zmiana postaw żywieniowych dzieci
3. Modernizacja pionu żywieniowego – wzbogacanie infrastruktury kuchni
Prowadzenie zajęć z dziećmi
na temat zasad zdrowego odżywiania się- rozmowa z lekarzem stomatologiem i pediatrą
- wprowadzenie samodzielnej formy przygotowywania przez dzieci śniadań - „szwedzkiego stołu”
- wprowadzenie dodatkowego zdrowego posiłku (drugie śniadanie) w postaci owoców/warzyw
- warsztaty dla rodziców
z dziećmi na temat wykonywania zdrowych posiłków (sałatki, soczki itp.) - zajęcia z dziećmi dotyczące przygotowywania zdrowych posiłków/soków
- wprowadzenie odznak „Zdrowo się odżywiam”
- umożliwienie dzieciom stałego dostępu do wody pitnej
w salach – realizacji - programu „Mamo, tato, wolę wodę”
Zakup nowych urządzeń – krajalnic, szatkownic, mieszalnika – służących przygotowywaniu „swojskich” potraw
Dzieci:
- znają podstawowe zasady zdrowego odżywiania się (stosownie do wieku)
- wybierają zdrowe produkty podczas samodzielnego przygotowywania posiłku
- zjadają owoce i warzywa
w różnych postaciach - chętnie piją wodę
- znają prawa dziecka
w zakresie zdrowego odżywiania
II MODUŁ – AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
ZADANIA, TREŚCI
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW, METODY
PRZEWIDYWANE EFEKTY
1.Zapoznanie dzieci
z zasadą „Ruch to zdrowie2. Uczestnictwo dzieci z różnego rodzaju aktywności fizycznej
3. Wzbogacenie wyposażenia sali gimnastycznej i ogrodu przedszkolnego.
Prowadzenie pogadanek
z dziećmi na temat znaczenia aktywności fizycznej dla zdrowia- realizacja przedszkolnego projektu „Tydzień sportu” i „Dni sportu”
- prowadzenie zajęć ruchowych
z dziećmi z uwzględnieniem elementów różnych metod
i z wykorzystaniem różnorodnych sprzętów i pomocy - organizacja spacerów, wyjść
i wycieczek mających na celu rozwijanie aktywności fizycznej dzieci
- Zakup piłek do skakania, przenośnych bramek piłkarskich, kosza do „minikoszykówki” i innych sprzętów zachęcających dzieci do zabaw i gier ruchowych
Dzieci:
- rozumieją znaczenie aktywności fizycznej
- uczestniczą w różnych formach zajęć ruchowych
- organizują i wybierają samodzielne zabawy ruchowe
- biorą udział
w konkurencjach sportowych - znają prawa dziecka
w zakresie wolnego czasu
i bezpiecznej zabawy
III MODUŁ – EMOCJE, ZACHOWANIA, RELACJE SPOŁECZNE
ZADANIA, TREŚCI
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW, METODY
PRZEWIDYWANE EFEKTY
1. Zapoznanie dzieci
z zasadami warunkującymi właściwe relacje społeczne2. Nawiązanie systematycznej współpracy
z psychologiem przedszkolnym:
a) Diagnoza pozwalająca rozpoznać
potrzeby emocjonalne, poznawczo – rozwojowe oraz manualne dzieci.
b) Rozwijanie zdolności percepcyjno –
poznawczych, emocjonalno – społecznych
oraz możliwości ruchowych dzieci.
c) Odreagowanie wewnętrznych napięć, niepowodzeń, frustracji
i agresji.3. Wzbogacenie pracy nauczyciela w
pomoce dydaktyczne
- prowadzenie zajęć na temat: uświadamiania własnej osoby, budowania pozytywnych relacji w kontaktach społecznych, kształtowania społecznie akceptowanych postaw, rozpoznawania i wyrażania emocji
- zawieranie kontraktów grupowych, stosowanie systemów motywacyjnych
- organizowanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających podejmowaniu przez dzieci różnorodnych zabaw (tematycznych, muzycznych itp.)
z dziećmi:
- zajęcia warsztatowe
z elementami arteterapii dotyczące emocji, zachowań oraz budowania relacji społecznych w grupie - zabawy rozluźniające, relaksujące, ruchowe, niwelujące napięcie psychiczne,
- zabawy fabularyzowane
i wykorzystujące dramę - zabawy ułatwiające integrację członków grupy, poznanie nowego otoczenia i zmniejszenie dystansu między wychowankami
- zabawy aktywizujące grupy dziecięce
- zabawy pozwalające poznać własne ciało
- zabawy w relacjach z druga osobą
- elementy biblioterapii: bajki terapeutyczne
- metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne
z rodzicami:
- prelekcje i pogadanki,
- spotkania dotyczące zagadnień związanych z rozwojem poznawczym oraz emocjonalno – społecznym u dzieci.
- Zakup książek do biblioterapii, tablic demonstracyjnych, gier edukacyjnych oraz innych pomocy mających wpływ na rozwój emocjonalno-społeczny dzieci
Dzieci:
- potrafią rozpoznać własne emocje i wyrażać je w sposób akceptowany społecznie
- potrafią zgodnie współpracować w grupie
w sytuacjach zadaniowych
i w zabawie - używają zwrotów grzecznościowych odpowiednio do sytuacji
- znają prawa dziecka
w zakresie integracji, równości, tożsamości
- podwyższenie własnego samopoczucia,
- podwyższenie poziomu samoakceptacji,
- nabywa większej pewności siebie,
- pogłębienie i łatwiejsze nawiązywanie kontaktów interpersonalnych,
- pokonuje lęki związane
z wejściem w nową grupę, - odreagowuje napięcia,
- potrafi słuchać innych,
- nazywa własne myśli
i uczucia - odkrywa własne możliwości twórcze,
- pobudza własną fantazję,
IV MODUŁ – PROFILAKTYKA ZDROWOTNA
ZADANIA, TREŚCI
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW, METODY
PRZEWIDYWANE EFEKTY
1. Zapoznanie z zasadami warunkującymi zdrowie fizyczne
2. Objęcie dzieci opieką medyczną profilaktyczną
3. Dostosowanie sanitariów do potrzeb
i możliwości bezpiecznego
i samodzielnego z nich korzystania przez dzieci.- prowadzenie z dziećmi zajęć, pogadanek i spotkań na temat higieny osobistej
- organizowanie spotkań ze Strażą Pożarną, Policją, Strażą Miejską, Policją, GOPR, WOPR, Pielęgniarką
- organizowanie spotkań dzieci ze stomatologiem
- zorganizowanie warsztatów pierwszej pomocy dla dzieci
- organizowanie comiesięcznych wizyt pielęgniarek
w przedszkolu - organizowanie corocznego badania dzieci w kierunku wad postawy przez lekarza ortopedę
- organizacja zajęć z gimnastyki korekcyjnej oraz zajęć logopedycznych
- modernizacja przedszkolnych łazienek
Dzieci:
- ubierają się stosownie
do warunków atmosferycznych - starają się prawidłowo myć zęby
- dbają o czystość i higienę osobistą
- znają zasady bezpiecznego poruszania się po drodze, bezpiecznej zabawy
w domu i na dworze - wiedzą, jak należy się zachować w sytuacji zagrożenia życia
lub zdrowia - znają zasady udzielania pierwszej pomocy
- objęte są opieką stosownie do ich potrzeb – logopedą i nauczycielem gimnastyki korekcyjnej
- znają prawa dziecka
do opieki medycznej, ochrony zdrowia i pomocy
EWALUACJA
Aby przekonać się, czy proponowany program autorski Chcę tak żyć, by zdrowym być
ma pożądany wpływ na wychowanków konieczne jest przeprowadzenie ewaluacji, działania zmierzającego do stwierdzenia, w jakim stopniu zamierzone cele są osiągane.
W czasie realizacji programu będzie prowadzona dokumentacja w postaci arkuszy ewaluacyjnych. Badaniu efektów służyć będą:- obserwacja dziecka w różnych codziennych sytuacjach
- rozmowy z dzieckiem (okazjonalne lub celowe)
- organizowanie zabaw lub zajęć, w których dziecko wykonuje konkretne działanie
- wykonywanie zadań z wykorzystaniem proponowanych pomocy (np. test obrazkowy)
Wyniki ewaluacji zostaną przedstawione dyrektorowi i rodzicom po zakończeniu realizacji programu.
BIBLIOGRAFIA
„Racjonalne żywienie czynnikiem prawidłowego rozwoju dziecka” Wychowanie
w przedszkolu Nr 7 Wrzesień 2000„Troska o zdrowie dziecka zadaniem nowoczesnej szkoły” Bliżej Przedszkola Nr 3.54. Marzec 2006
„Zdrowy styl, zdrowe odżywianie” Wychowanie w przedszkolu Nr 8 Wrzesień 2008
„Żywienie w przedszkolu” Bliżej Przedszkola Nr 12.111 Grudzień 2010
Drabik J., Krótko o znaczeniu aktywności fizycznej, dłużej o przyczynach jej braku
w : Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 2003 nr 4Fall- Ławryniuk M., „Zdrowa szkoła” , Bliżej Przedszkola Nr 12.111. Grudzień 2010
ORE, „Programy nauczania w rzeczywistości szkolnej. Tworzenie – wybór – ewaluacja”
Warbrick C., Porozmawiajmy o … ODŻYWIANIE, IBIS, Poznań 2009
Wojnarowska b., Sokołowska M., Szkoła Promująca Zdrowie, KOWEZ, Warszawa 2000
Wolny B., „Wpływ szkoły promującej zdrowie na zachowania zdrowotne uczniów”, Kwartalnik Edukacyjny” 2004 nr 3 i 4
Woynarowska B., „Problemy zdrowotne uczniów i udział szkoły w ich rozwiązywaniu”, Nowa Szkoła 6/2003
Ziarenko M., „Jak promować zdrowie w szkole?” w: Edukacja i Dialog, 2002 nr 8